عنوان صفحه
پیشگفتار مولفین............................................................................................................. 12
تعاریف و اصطلاحات......................................................................................................... 13
مقدمه................................................................................................................................. 15
فصل اول: آشنایی با مواد منفجره، تهدیدات و روشهای آشکارسازی.................... 17
1-1- استفاده از مواد منفجره برای اهداف تروریستی................................................... 17
1-1-1- مواد منفجره مایع و پلاستیکی با کاربرد تروریستی.................................... 18
1-1-2- مواد منفجره دستساز................................................................................. 20
1-1-3- سایر مواد منفجره........................................................................................ 22
1-2- روشهای آشکارسازی مواد منفجره.................................................................... 24
1-2-1- آشکارسازی مقادیر کم................................................................................. 26
1-2-2- آشکارسازی مقادیر حجمی.......................................................................... 27
فصل دوم: روشهای آشکارسازی مقادیر جزئی مواد منفجره................................... 31
مقدمه............................................................................................................................ 31
2-1- روشهای آشکارسازی مقادیر جزئی مواد منفجره............................................... 37
2-1-1- طیف سنجی تحرک یونی (IMS) ............................................................... 38
2-1-2- نورتابی شیمیایی (CL) ............................................................................... 42
2-1-3- آشکارسازهای ربایش الکترون (ECD) ......................................................... 43
2-1-4- حسگرهای موج صوتی سطحی (SAW) ....................................................... 45
2-1-5- استفاده از پلیمر فلورسانسکننده قوی........................................................ 47
2-1-6- نانو خوشههای طلا....................................................................................... 50
2-1-7- سیستم میکرو الکترومکانیکی...................................................................... 52
2-1-8- آشکارسازهای ترمو- رودکس....................................................................... 54
2-1-9- طیف سنجی میدان یونی (FIS) .................................................................. 55
2-1-10- طیف سنجی جرمی (MS) ....................................................................... 56
2-1-11- روشهای آشکارسازی مقادیر جزئی مواد منفجره بر پایه لیزر ................ 57
2-1-11-1- آشکارسازی و شناسایی مواد منفجره با استفاده از طیفسنجی
ارتعاشی بر پایه لیزر.......................................................................... 58
2-1-11-2- طیفبینی جذبی مادون قرمز لیزری................................................ 60
2-1-11-2-1- طیفبینی لیزر دیودی قابل تنظیم........................................ 62
2-1-11-2-2- نوسانکننده پارامتریک نوری................................................. 62
2-1-11-2-3- لیزر دی اکسیدکربن (CO2) ................................................... 64
2-1-11-2-4- طیفبینی کاهش شدت نور در فضای محصور (CRDS) ....... 65
2-1-11-3- طیفسنجی رامان لیزری ................................................................ 66
2-1-11-4- روشهای آشکارسازی با استفاده از مسافتیاب و آشکارساز
نوری LIDAR) (................................................................................. 69
2-1-11-5- طیفسنجی شکست القایی لیزر...................................................... 73
2-1-11-6- طیفسنجی لیزری فوتوترمال........................................................... 77
2-1-12- روشهای بیولوژیک ................................................................................. 79
2-1-12-1- سگها ............................................................................................. 79
2-1-12-2- زنبورها.............................................................................................. 81
فصل سوم: روشهای آشکارسازی تودههای مواد منفجره......................................... 83
مقدمه............................................................................................................................ 83
3-1- روشهای تصویربرداری....................................................................................... 85
3-1-1- فناوریهای مبتنی بر اشعه-x...................................................................... 86
3-1-1-1- روش اشعه x- تک انرژی..................................................................... 86
3-1-1-2- روش اشعه-x با انرژی دوگانه.............................................................. 87
3-1-1-3- روشهای عکسبرداری رایانهای (CT) ............................................... 88
3-1-1-4- روشهای پسپراش اشعه-X............................................................... 89
3-1-1-5- اسکن افراد با پسپراش اشعه-x با دوز پایین..................................... 91
3-1-1-6- فلوئوروسکوپی .................................................................................... 92
3-1-2- دی الکترومتری............................................................................................ 93
3-1-3- روش مبتنی بر امواج تراهرتز........................................................................ 94
3-1-3-1- بررسی فرکانسهای مواد منفجره در محدوده تراهرتز......................... 95
3-1-4- تصویربرداری از موج میلیمتری ................................................................. 99
3-1-4-1- مشخصات امواج میلیمتری ............................................................... 100
3-2- فناوریهای پایه هستهای .................................................................................. 103
3-2-1- رزونانس چهار قطبی هستهای (NQR) ........................................................ 103
3-2-2- روشهای پایه نوترون.................................................................................. 105
3-2-2-1- فعالسازی نوترون گرمایی TNA)) ................................................... 105
3-2-2-2- فعالسازی نوترون سریع (FNA) ...................................................... 107
3-2-2-3- فعالسازی نوترون سریع پالسی (PFNA) .......................................... 108
3-2-2-4- فعال سازی نوترون گرمایی/ سریع پالسی.......................................... 108
فصل چهارم: سیستمهای تجاری و تحلیل روشهای... ............................................. 111
مقدمه............................................................................................................................ 111
4-1- دستگاههای تجاری براساس فناوری تحرک یونی............................................... 111
4-1-1- دستگاه آشکارساز مواد منفجره Ionscan 400B............................................ 111
4-1-2- دستگاه آشکارساز مواد منفجره مدل Ionscan 500DT ............................... 112
4-1-3- دستگاه آشکارساز دستی مدل Sabre 2000 ................................................ 113
4-1-4- دستگاه آشکارساز بخار مواد منفجره مدل Pilot –M................................... 114
4-1-5- دستگاه آشکارساز دستی مدل Sabre 4000.................................................. 116
4-1-6- درگاه امنیتی مدل Smiths Detection Sentinel II......................................... 117
4-1-7- سیستم آشکارسازی مواد منفجره و مخدر مدل ITEMISER3 .................... 118
4-1-8- آشکارساز قابل حملونقل مواد، مدل Vapor Tracer 2................................. 119
4-1-9- درگاه امنیتی جنرال الکتریک مدل EntryScan........................................... 120
4-1-10- شناساگر بخار مواد منفجره مدل Entryscan ............................................ 121
4-1-11- دستگاه آشکارســاز مــواد منفجــره مدل JED 01................................. 122
4-2- دستگاههای تجاری براساس فناوری نورتابی شیمیایی....................................... 123
4-2-1- آشکارساز مواد منفجره تولید شرکت Scintrex Trace .................................. 123
4-2-2- دستگاه آشکارساز آزمایشگاهی EGIS II...................................................... 124
4-3- دستگاههای تجاری براساس فناوری آشکارساز ربایش الکترونی......................... 126
4-3-1- آشکارساز مواد منفجره مدل EVD – 8000 ................................................. 126
4-3-2- آشکارساز پرتابل بخار مواد منفجره مدل 97HS ......................................... 127
4-3-3- سیستم آشکارساز قابل خمل و نقل مواد منفجره پلاستیکی مدلViper ... 128
4-3-4- آشکارساز دستی بخار مواد منفجره مدل EXFINDER 152........................ 129
4-4- دستگاههای تجاری براساس فناوری موج صوت سطحی (SAW) ....................... 131
4-4-1- آشکارساز موج صوت سطحی مدل EST Model 4100................................. 131
4-5- دستگاههای تجاری براساس فناوری فلورسانس ................................................ 132
4-6- دستگاههای تجاری براساس فناوری ترمو- ردوکس ........................................... 133
4-6-1- آشکارساز دستی EVD 3000........................................................................ 133
4-7- دستگاههای تجاری براساس فناوری طیفسنج میدان یونی(FIS) .................... 135
4-8- دستگاههای تجاری براساس فناوری طیفسنج جرمی (MS) ............................ 135
4-8-1- سیستم تجاری SCENTINEL...................................................................... 135
4-9- کیتهای تجاری براساس فناوری تغییر رنگ..................................................... 137
4-9-1- کیت تست میدانیEXPRAY....................................................................... 137
4-9-2- کیت تست مواد منفجره ETK Five............................................................. 139
4-9-3- کیت تست مواد Mini ETK Plus................................................................. 140
4-10- دستگاههای تجاری براساس فناوری شکست القایی لیزری (LIBS) ................ 140
4-11- دستگاههای تجاری براساس فناوری فوتوترمال................................................ 141
4-12- دستگاههای تجاری براساس فناوری اشعه-X................................................... 142
4-13- دستگاههای تجاری براساس فناوری فلوئورومتری............................................ 146
4-13-1- دستگاه XPAK......................................................................................... 146
4-14- دستگاههای تجاری براساس فناوری تراهرتز..................................................... 148
4-14-1- دوربین تجاری تراهرتز مدلTS5 .............................................................. 148
4-14-2- دوربین تجاری تراهرتز مدلTS4 .............................................................. 149
4-14-3- دوربین تجاری تراهرتز مدل SPO-7R ...................................................... 151
4-14-4- دوربین تجاری تراهرتز مدل WGBPTS.................................................... 151
4-14-5- دوربین تجاری تراهرتز مدل WG1000........................................................ 152
4-14-6- طیف نگار تراهرتز ..................................................................................... 154
4-15- دستگاههای تجاری براساس فناوری تصویربرداری موج میلیمتری................. 155
4-15-1- سیستم اسکن امنیتی مدل SafeScoutTM.................................................. 155
4-15-2- سیستم اسکن امنیتی مدل Sago ST 150 ................................................ 155
4-15-3- سیستم اسکن امنیتی مدل BIS-WDSTM.................................................. 156
4-16- آشکارسازهای دستی تحت عنوان آشکارسازهای آنتنی................................... 159
4-17- دستگاههای تجاری براساس فناوری NQR....................................................... 160
4-18- دستگاههای تجاری براساس فناوری فعالسازی نوترون گرمایی...................... 160
4-19- دستگاههای تجاری براساس فناوری ترکیبی فعالسازی نوترون گرمایی و
فعالسازی نوترون سریع................................................................................... 161
4-20- تحلیل روشهای مختلف آشکارسازی مواد منفجره......................................... 163
فهرست منابع................................................................................................................... 173