چکیده:
در این تحقیق تأثیر نرم‌کننده‌های فتالاتی در ترکیب عایق اتیل‌سلولز و نانوکامپوزیت اتیل‌سلولز/ سیلیکا بر میزان مهاجرت نیتروگلیسرین از یک نمونه پیشرانه دوپایه بررسی گردید. برای این منظور ابتدا نمونه‌های مختلف عایقی و نانوکامپوزیتی حاوی 10، 15 و 20 درصد در قسمت رزینی (phr) از نرم‌کننده‌های دی‌اتیل فتالات، دی‌بوتیل فتالات و بیس2-اتیل‌هگزیل فتالات تهیه‌ شد و سپس پیشرانه دوپایه با روش ساندویچی تحت آزمون مهاجرت قرار گرفت. تغییرات وزن نمونه (به‌عنوان معیاری از مهاجرت) در زمان‌های مشخص اندازه‌گیری شد و سپس مقدار نیتروگلیسرین موجود در نمونه‌ها توسط روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش مقدار نرم‌کننده از 10 به 20 phr، در نمونه حاوی دی‌اتیل فتالات میزان افزایش وزن از 14/14 به 98/15 درصد و مقدار نیتروگلیسرین از 67/12 به 74/14 درصد افزاش داشته است. در نمونه‌ی حاوی دی‌بوتیل فتالات نیز میزان تغییر وزن از 61/19 به 86/25 درصد و مقدار نیتروگلیسرین از 56/14 به 86/19 درصد افزایش یافت. در ادامه استفاده از نرم‌کننده‌ی بیس2-اتیل‌هگزیل فتالات با غلظت phr 10 در ترکیب عایق، میزان افزایش وزن و مقدار نیتروگلیسرین به‌ترتیب 89/31 و 23/25 درصد را نشان می‌دهد. همچنین با افزایش مقدار دی‌اتیل فتالات از 10 به 20 phr، در نانوکامپوزیت اتیل‌سلولز/سیلیکا (حاوی phr 5/0 نانوسیلیکا با متوسط اندازه ذره 12 نانومتر) میزان تغییر وزن و مقدار نیتروگلیسرین تقریباً ثابت ولیکن در نانوکامپوزیت اتیل‌سلولز/دی‌بوتیل فتالات/سیلیکا میزان تغییر وزن از 48/21 به 95/26 درصد و مقدار نیتروگلیسرین از 27/16 به 30/21 درصد افزایش یافت.